جان پناه در لغت به معنای پوشش و محافظت است.پناهگاه ها را می توان به سادگی با ادامه دیوارها ایجاد کرد یا می توان آنها را به صورت عمودی به شکل سازه هایی مانند دیوار ایجاد کرد.به عبارت ساده تر، جان پناه یا دست انداز را می توان به عنوان دیوار کوتاهی که در اطراف سقف یک ساختمان یا لبه یک ایوان ساخته شده است تعریف کرد.
جان‌پناه شیشه‌ای، یک حفاظ نرده مانندی است که برای ایجاد امنیت و جلوگیری از خطر سقوط، در لبه بالکن، بام، استخر و … نصب می‌گردد. این سازه در گذشته با انواع مصالح ساخته می‌شد اما امروزه برای داشتن ویو زیبا، آن را از شیشه می‌سازند. اصلی‌ترین کاربرد جان‌پناه شیشه‌ای، ایجاد امنیت بیشتر است.
هندریل و دست انداز از دیگر نام‌های مترادف جان پناه به حساب می‌آیند.یکی از مهمترین قسمت های طراحی منازل مسکونی و سایر سازه ها طراحی سوله می باشد.«جان پناه مناسب» علاوه بر ایجاد امنیت بیشتر در ساختمان باعث زیباتر شدن نمای ساختمان های شهری نیز می شود.جان پناه های مختلف را می توان در طرح ها، شکل ها، ابعاد و رنگ های مختلف طراحی و اجرا کرد. جان پناه یکی از ملزومات ساختمانی است.
در ابتدا جان پناه ها برای محافظت در برابر حملات نظامی ایجاد می شدند، اما امروزه به طور گسترده ای از آنها به عنوان سد و مانع برای جلوگیری از حوادث استفاده می شود. جان پناه به اشتباه به دیوارچینی گفته می شود که بر روی لبه سقف ساختمان ساخته شده است. البته این دیوار نوعی جان پناه است، اما جان پناه برای سقف نیست، نه تنها از آجر ساخته شده است، بلکه می توان از مواد مختلفی برای ساخت آن استفاده کرد. با اسمارت کو همراه باشید.
مصالح مورد استفاده در جان پناه چیست؟
در ساخت آن از مصالح پر مقاومت و مستحکم آجر، بتن، شیشه، فلز، کابل، ملات سیمان و شن و ماسه مرغوب استفاده شده است، زیرا دیوار جان پناه باید در برابر بادهای جانبی مقاومت کند.امروزه ظرافت طراحی بر سایر اولویت ها ارجحیت دارد. به ویژه در پروژه های بزرگ، ظرافت و طراحی زیبا بسیار مهم است، در این مورد یکی از الزاماتی که می توان انتخاب کرد نرده شیشه ای است.
ویژگی های جان پناه
- در تمامی ساختمان ها، جان پناه پشت بام، پله ها و وسایل ساختمان بخشی از ارتفاع سایه انداز است.جان پناه ارتفاع تراس ها، بالکن ها و هرگونه برآمدگی در طبقات ساختمان بالاتر از کف نهایی باید حداقل 1/20 متر باشد.
- ارتفاع جان پناه سقف ساختمان جزء ارتفاع مجاز ساختمان می باشد.
- مبنای تعیین ارتفاع مجاز هر ساختمان، فاصله تردد (کد صفر صفر) تا سقف ساختمان جان پناه می باشد. مصالح جان پناه یک مصالح ساختمانی یا نرده است.
- اگر ارتفاع جان پناه بیشتر از 70 سانتی متر باشد، کلاف های عمودی باید تا بالای جان پناه ادامه داشته باشند و یک کلاف افقی به ارتفاع 10 سانتی متر با دو میله افقی روی جان پناه نصب شود.
مراحل ایجاد و پیاده سازی جان پناه:
اجرای جان پناه در ادامه ی کار دیوارچینی و قبل از اجرای نما اجرا می شود. پس از ساخت سقف، بر روی پشت بام (دور پشت بام) دیوار جان پناه به ضخامت 10 تا 20 سانتی متر بر اساس اصول صحیح دیوار چینی ساخته می شود. بعد از دیوار چینی می توان پایه (کاور) را روی آن قرار داد. پایه می تواند از آجر، بتن و غیره ساخته شود.
- برای این کار ابتدا لباس کار بپوشید و وسایل و ابزار ایمنی لازم را بردارید و با رعایت کلیه اصول ایمنی مراحل زیر را انجام دهید.- کاربرد:
پس از ساخت ملات آن را به محل کار برده و ملات مورد نیاز را در محل تعیین شده در کارگاه ریخته و با کمچه پهن می کنیم. آجر اول دیوار را در محل مناسبی قرار داده و سطح آن را با صفحه عرضی تراز کرده و سنگ تراشی را در امتداد آجر نصب شده قرار دهید.آجر نصب شده را با استفاده از متر به یک طرف میز کارگاه یا کف کارگاه بچسبانید تا با یکی از اضلاع کارگاه موازی و فاصله تا دیوار یکسان باشد. همچنین طبق نقشه کار انتهای آجر را در موقعیت قرار داده و با رعایت فاصله 114 سانتی متری تراز می کنیم.
سپس سر و ته برداری آجر دوم را با دقت بیشتری انجام می دهیم. با استفاده از شمشه و تراز، آجر های شروع و پایان را با هم تراز می کنیم.طبق نقشه کار، بلوک های لبه اول را در جای خود قرار می دهیم و بین آجر اول و آخر نخ می کنیم و لبه اول را در کارگاه خود با کاردک ملات پهن می کنیم. ملات ردیف دوم را با شمشه روی کار پخش کنید. برای تنظیم ضخامت ملات تا یک سانتی متر می توان از آلیاژهای ملات استفاده کرد.
پس از چیدن ابتدا و انتهای کار آنها را با تراز یا شاقول به صورت عمودی تراز می کنیم و سپس ملات رج سوم را به صورت مقدماتی با کمچه پهن می کنیم. آجرکاری را با رعایت اصول تا 10 رج ادامه می دهیم. بدان كه پيوند رج‌های فرد مثل رج اول و رج‌های زوج مثل رج دوم، است با دقت و احتیاط زیاد شمشه شروع و پایان را از دیوار جدا می کنیم.
ب) سیمان صیقلی و اندودکاری ماسه به منظور ایزولاسیون جان پناه:
مخلوط ماسه و سیمان مورد نیاز را به صورت مقدماتی آماده می کنیم. سیمان عیار 300 کیلوگرم در هر متر مکعب ملات است. نسبت حجم ملات 3 به 1 (3 پیمانه ماسه شسته و 1 پیمانه سیمان) می باشد. کُرُم اول را با کفگیر ساختمانی و ملاقه در سمت راست دیوار می پاشیم. (پاشیدن ملات ماسه سیمان روی بدنه دیوار را اسپرس می گویند).
ج) نصب قرنیز دیوار دست انداز
با کمچه ملات را روی دیوار بریزید. با رعایت آب چکان 5 سانتی متر از سنگ پایه را در هاون ریخته و با تخماق (یک تکه چوب سنگین دسته دار که با آن خاک یا چیز دیگری را می کوبند ) می زنیم تا در هاون جا بیفتد.
در این مرحله نباید کنترل تراز جهت طولی و شیب عرضی را فراموش کنیم. اطراف کار را تمیز می کنیم و روکش های اضافی را جمع آوری می کنیم. پس از انجام دست انداز به روش دیوار سرامیکی نمای ساختمان انجام می شود و در مرحله نجاری پس از اتمام سقف با سیمان و عایق رطوبتی تقویت می شود.لایه ای از موزاییک یا هر کفپوش دیگری می باشد. برای محافظت از لایه عایق رطوبت بر روی عایق قرار می گیرد.
مکان های جان پناه:
علاقه روزافزون مردم به تماشای مسابقات گروهی مانند فوتبال، والیبال، اسب سواری و غیره، سرمایه داران را به ساخت استادیوم های بزرگ تر سوق داده است. این افزایش ظرفیت معمولا به صورت عمودی انجام می شود تا از افت کیفیت جلوگیری شود.
جان پناه ها در این مکان ها نقش عمده ای دارند و مورد استفاده قرار می گیرند. برای نصب آسانسور در ساختمان های کوچک و قدیمی باید جان پناه از مصالحی غیر از آجر و بتن انجام شود. در این موارد استفاده از انواع شیشه و فلز جان پناه رو به افزایش است که فضای کمتری را اشغال می کنند.
امروزه که ساخت مجتمع‌های آپارتمانی بزرگ، برج‌های بلند و راهروهای بزرگ چند طبقه گسترش یافته است، مکانی بین واحدها برای عبور نور در نظر گرفته می‌شود و در این مکان‌ها برای جلوگیری از سقوط افراد از از جان پناه‌های شیشه‌ای یا فلزی استفاده می شود. حتما متوجه شده اید که در برخی از برج ها از پنجره هایی استفاده می شود که تمام ارتفاع دیوار را می پوشانند و برای محافظت بیشتر از جان افراد پشت پنجره، جان پناه از فلز یا کابل ساخته شده است.
جان پناه (هندریل) شیشه ای چیست؟
یکی از محصولات نو و به روزی که در نرده ها و حفاظ ها استفاده می شود، هندریل جان پناه شیشه ای است.اجرای نرده شیشه ای در پروژه ها جدا از ظاهر زیبا، امنیت بالا، طراحی و اجرای آسان، نظافت آسان شیشه، نصب سریع بدون نیاز به تخریب، استحکام و دوام بالا بهتر از نرده های سنتی و فلزی است.
این نوع ( هندریل ) دارای طرح های متنوعی بوده و امکان استفاده از طیف وسیعی از شیشه های سکوریت و یراق آلات، لمینیت و خمش وجود دارد.با توسعه شیشه های با دوام و شفاف تر، استفاده از این ماده در ساخت نرده ها و حفاظ ساختمان افزایش یافت. از طرفی چون اتصالات آن از فلزات مقاوم در برابر خوردگی، فولاد ضد زنگ و آلومینیوم ساخته شده است، استحکام شیشه جان پناه در طول زمان تغییر نمی کند و کیفیت خود را از دست نمی دهد و کاربرد اصلی جان پناه شیشه‌ای، ایجاد امنیت بیشتر است.
جان پناه شیشه ای با توجه به مساحت محل کار و ارتفاع مورد نیاز به سه سیستم شیشه ای تقسیم می شود که از نظر ایمنی و زیبایی شناسی عبارتند از:
۱- جان پناه شیشه ای فیکس پوینت
۲- جان پناه شیشه ای اکسپوز
۳- جان پناه شیشه ای اسپیگات
استانداردهای پیاده سازی جان پناه
- حفاظ ها، نرده های سرپناه و ریل ها باید با چیدمان مناسب تعبیه شوند تا در هنگام استفاده و بهره برداری از استحکام و ایمنی لازم برخوردار باشند.
- ارتفاع آن از سطح فضا یا سطح ورودی کمتر از ۱/۱۰ متر و از لبه پله یا سطح شیبدار از ۰/۹۰ متر کمتر نباشد.
- فاصله خالی بین حصار اکستروژن عمودی و جان پناه نباید بیش از ۰/۱۱ متر باشد. در مورد نرده های تزئینی نباید قسمتی از کره با قطر بیش از ۰/۱۱ متر عبور کند.دست انداز باید به گونه ای طراحی شود که از بالا و پایین رفتن کودکان در اثر اعمالی مانند شیب داخلی یا وارونگی هلالی جلوگیری کند.
- استفاده از شیشه ایمن و نشکن در جان پناه و برجستگی های شیشه ای با هر برش و اندازه ای الزامی است.
شیشه لمینت جان پناه
از دیگر شیشه های ایمن و مقاوم می توان به شیشه لمینت اشاره کرد. شیشه لمینت نیز در صنعت ساختمان‌سازی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این شیشه نسبت به شیشه سکوریت از مقاومت بیشتری برخوردار است. شیشه لمینت ، شیشه تارعنکبوتی نیز نامیده می شود. به دلیل این‌که هنگام شکستن طرح تار عنکبوت را ایجاد می‌کند. در هنگام ایجاد ضربه و شکسته شدن شیشه، یکپارچگی شیشه حفظ می‌شود و ساختار آن از هم گسیخته نمی شود.
در هنگام ایجاد ضربه به روی آن تکه‌های شیشه به لایه طلق پلیمری میانی می‌چسبد و خطر جانی در پی ندارد. ایمنی مهمترین ویژگی شیشه لمینت است که باعث در مکان‌هایی که شکست شیشه ممکن است خطرات جانی داشته باشد، به کار می‌رود. شیشه لمینت بر خلاف شیشه معمولی در هنگام شکست خرد و تکه‌های آن به لایه PVB تعبیه شده در لایه میانی شیشه، می‌چسبد و یکپارچه می‌ماند
مزایای استفاده از جان پناه شیشه ای
از مزایای این حفاظ شیشه‌ای می توان به موارد زیر اشاره کرد:
شفافیت، زیبایی و نورپردازی بهتر را ممکن می کند
حرکت را تسهیل و در عین حال ایمنی را تضمین می کند
در عین حال بسیار کارآمد و ساده است.
به شما این امکان را می دهد که مناظر اطراف را بدون تداخل در دید خود ببینید.
نگهداری آن کم است و استفاده از آن مقرون به صرفه است.
می توان آن را با مصالح دیگر مانند بتن و آجر ترکیب کرد.
در برابر باد و ضربه های احتمالی مقاوم است.
نصب سریع و آسان، بدون نیاز به تخریب، جوش، آهن کشی ندارد.
تنوع زیادی دارد و می توان از آن در رنگ های مناسب برای استفاده و فضا استفاده کرد.
علل و خطرات سقوط جان پناه چیست؟
متأسفانه در حوادثی مانند زلزله بم،جان بسیاری از ساختمان های نوساز فرو ریخته است.جان پناه به دلیل عرض کم نسبت به اندازه استاندارد، استفاده از مصالح ساختمانی نامرغوب و عدم اتصال جان پناه به سقف کاهش یافت. سقوط جان پناه در هنگام زلزله بسیار خطرناک است زیرا باعث خسارات جانی و مالی برای افرادی که از ساختمان خارج می شوند یا افرادی که از آن عبور می کنند وارد می کند.جان پناه یکی از مهمترین بخش های حفاظت ساختمان است.این قسمت جزء لاینفک ساخت محسوب می شود و نبود آن به معنای غیر استاندارد بودن ساختمان است.
استانداردها و مقررات جان پناه برای پشت بام ها و پله ها
به طور کلی طبق مقررات ملی ساختمان، موضوع سوم، اگر در ساختمانی با هر کاربری بیش از 70 سانتی متر اختلاف ارتفاع وجود داشته باشد،جان پناه باید از افتادن افراد به آن محل که شامل سقف نیز می شود، جلوگیری کند.ارتفاع سقف جان پناه، بالکن، تراس و ایوان در سطح تراز باید بیش از 120 سانتی متر باشد و در صورتی که به روش دیوارچینی انجام شود، عرض آن بین 10 تا 20 سانتی متر باشد و دیوار بنایی در روش اولیه، آجر، سیمان یا بتن روی پایه اعمال می شود. در اجرای انواع نرده های شیشه ای و فلزی باید اصول اولیه کار رعایت شده و ارتفاع حداقل 120 سانتی متر در نظر گرفته شود.
جان پناه پله ها و رمپ ها نباید کمتر از 90 سانتی متر باشند و در صورت عدم تعبیه جان پناه و استفاده از نرده ها،فاصله حفاظ های عمودی نباید بیشتر از 11 سانتی متر باشد و در صورت استفاده از شیشه جان پناه در اجرای سقف های شیبدار، جنس و ضخامت شیشه ها استاندارد باشد.
دلایل انتخاب هندریل آلومینیومی و تبدیل شدن آن به یک متریال ایده آل در جان پناه شیشه ای
به طور کلی نرده‌‌های شیشه ای به سه روش اجرا می‌شوند که در ادامه مروری بر آن ها خواهیم داشت.
۱- نرده‌‌های شیشه‌ای اسپایدری
برای جان پناه شیشه ای نگین شرق، در این روش با نصب قطعاتی شبیه اسپایدر ، در انواع دیتایل‌ها و مدل‌‌های مختلف می‌توان شیشه را به عنوان سازه نگهدارنده هندریل استفاده نمود و درنهایت خود هندریل نیز توسط قطعاتی زیبا و متنوع به شیشه متصل می‌شود.
۲- نرده‌‌های شیشه ای دفنی
در این روش ابتدا متناسب با ضخامت و ارتفاع شیشه، ریل مخصوصی در داخل کف‌سازی نصب می‌شود. سپس شیشه، داخل مفصل نرمی قرارگرفته و درون ریل مونتاژ می‌شود. در این دیتایل نیز هندریل فوقانی با انواع مدل‌ها و تنوع، از خود شیشه اتصال می‌گیرد.
۳- نرده‌‌های شیشه ای دکمه ای
در این روش شیشه نرده در پیشانی جداره وید قرار گرفته و جهت نصب آن قبل از پوشش نهایی پیشانی دال بتنی یا تیر فلزی، تعدادی دکمه متناسب با ابعاد شیشه جوشکاری می‌شود؛ سپس پوشش نهایی متناسب با معماری داخلی اجرا شده، به صورتی که دکمه‌ها بیرون می‌مانند، سپس شیشه نصب می‌شود در جان پناه شیشه ای.
اخرین حرف
جان پناه، دست انداز یا هندریل هر سه کلمه ای هستند که برای سازه استفاده می شوند. جان پناه از مواد مختلفی مانند آجر، بتن، شیشه ایمنی، فلزات، کابل ها و … استفاده می کند. مبحث 4 مقررات ملی ساختمان ارتفاع استاندارد برای سقف های جان پناه، بالکن ها، راه پله ها و غیره را مشخص می کند. جان پناه سازه ای است که وظیفه آن حفظ جان ساکنین است اما در صورت عدم اجرای مصالح و طبق روال استاندارد ممکن است خسارات مالی و جانی جبران ناپذیری به بار آورد. برای کسب اطلاعات بیشتر با همکاران ما در اسمارت کو تماس بگیرید.